четверг, 17 марта 2011 г.

Наврўз ҷашни митроист!

Замони шўравӣ ба гўшамон сафсатаи зиёде рехтанд, ки гўё Наврўз ба дин алоқае надорад.

Ягон иди бостоние нест, ки ба дин алоқаманд набошад.

Камина аз ин пеш навишта будам, ки рақами 12 ба тақвим чӣ замоне ба сабаби муайян кардани мақоми офтоб дар соатҳои рўз аз ҷониби митроиён ба тақвим ворид гардид.

Ниёгони мардуми мо замоне, ки меҳпараст буданд, ба ҳама идҳое, ки вобастаи худои онон – Офтоб буд, ширкат меварзиданд. Баъди ҷашни Шаби Ялдо, агар аз рўи матниқ фикр кунем, ки чӣ ҷашне буд, ҳатман бо Наврўз рў ба рў хоҳем шуд.

Ривоятҳое, ки Ҷамшедро поягузори Наврўз меҳисобанд, асло дуруст буда наметавонанд. Ба он сабаб, ки Ҷамшед поягузори оини нав набуд ва ҷашнҳои бостонӣ ҳама динӣ буданд.

Хуб медонем, ки ҳафт сайёра, ҳафт рўзи мавсум ба сайёраҳои замони митроӣ ва ҳафтшини наврўзӣ як решаи динӣ доранд.

Хусусан ба митроӣ будани ҳафтшин кофист, ки аз он шаробро берун бигирему ба муддаиёни зардуштидўст бигўем: Шароб аз муқаддсоти оини митроӣ буд, ки шумо агар Наврўзро зодаи замони оини зардуштӣ меҳисобед, чаро ба ҷои шароб ба ҳафтшин нўшокии мастиовари он хаома ворид нагардид?

Дигар ин ки митроиён аз илми ситорашиносӣ хусусан аз дохилшавиии Офтоб дар давоми сол ба дувоздаҳ бурҷ огоҳӣ надошта наметавонистанд, чун дини онон нуҷумпарастӣ буд. Ва идҳояшон низ вобастаи он буд, ки Офтоб дар кадом замон масалан чунин пирўзии комили баҳориро бар зимистон таъмин мекунад.

Комментариев нет: