понедельник, 29 сентября 2008 г.

Творческие работы усто Амриддина и его учеников











Школа мастера по ганчу усто Хаджи Амриддина

Войдя внутрь помещений оформленные по восточному стилю Усто Амриддином и его учениками чувствуется, что ты попал в чудесный мир, в прекрасных царских дворцов сказок «1001 ночи». За плечами этих мастеров тысячелетний опыт предков искусно сочетающих в каждом орнаменте на ганче белых рисунков с многоцветием «наккоши» по богатству колорита свойственным восточным миниатюрам. Огромным успехом усто Амриддина является достижение гармоничности старого и современного, традиционного и нового, творческий подход и оригинальное решение в оформлении различных интерьеров.

В Узбекистане и за его пределами – в Таджикистане, Казахстане, России и в Украине многие общественные здания, гостиницы и рестораны оформлены знаменитым самаркандским мастером усто Амриддином Наджмиевым и его учениками.

Усто (мастер) Амриддин продолжает школу великого бухарского мастера, академика Академии наук Узбекистана усто Ширина Муродова. Стилю усто Ширина свойственно усложненность рисунка и тонкость исполнения. Поэтому, когда надо выполнять самые сложные и богатые рисунком работы, приглашают усто Амриддина и его бригаду. Амриддин и его ученики добились высоких успехов в реставрации самых изящных орнаментов в архитектурных памятниках Самарканда.

Самаркандские ученики усто Амриддина – Ахмад Наджмиев, Абдурахим Хамракулов, Саъди Хамдамов, Санджар Хамдамов, Шокир Муминов, Дилшод Гафуров, Нарзи Хакимов, Сухроб Хакимов, Санъат Абдугафуров, Умед Миробидов, Бобур Ахроров, Фаррух Хакимов, Тохир Кадиров и другие вместе со своим учителем усто Амриддином продолжают лучшие традиции мастеров по ганчу Самарканда и Бухары. Они в процессе многолетней работы вместе со своим наставником достигли высоких вершин в совершении своего мастерства. Поэтому усто Амриддин доверяет им выполнения сложных художественных задачи в оформлении интерьера гостиниц, ресторанов и других зданий. Усто Амриддин организовал свою школу и в Таджикистане. Они оформили многие известные здания в различных городах Таджикистана.

В этом блоге о работах усто Амриддина помещена обширная статья на таджикском языке (см. архив блога).

А сейчас помещаю фотографии учеников и некоторых работ выполненных в разных городах усто Амриддином и его учениками и вы сами убедитесь насколько изящны, красочны и интересны эти работы.


Усто Амриддин и его сын Ахмад перед московским рестораном «Золотая Бухара».


Усто Шокир


Усто Санджар


Усто Дилшод


Усто Бобур

вторник, 23 сентября 2008 г.

Нашри китобҳои Ҳамза Ҷўра

Дерест, ки Ҳамза дар шўъбаи тоҷикии радио ва телевизиони давлатии вилояти Самарқанд фаъолият дорад. Ўро асосан ҳамчун журналист мешинохтанд. Касе хабар надошт, ки Ҳамза дар вақти холӣ гоҳ-гоҳ қиссаву ҳикояҳо низ менависад.

Инак нашриёти «Зарафшон»-и Самарқанд ду китоби ўро баробар нашр намуд. Китоби якум қиссаи мустанад буда «Муаллим Афандӣ» ном дорад, ки аз рўзгори яке аз муаллимони аввалини аз Самарқанд ба Тоҷикистон фиристодашуда – Сўҳбатулло Соҳибназаров нақл мекунад. С.Соҳибназаров солҳои ҷанги ҷаҳонии дуюм роҳбари ноҳияи Ромитро бар ўҳда доштааст. Ў ба сабаби фоҷиаҳои паи ҳами оилавӣ маҷбур мешавад, ки аз ин вазифаи баланд даст кашида ба Самарқанд баргардаду ва касби бобоӣ – кандакории чўбро давом диҳад. Ҳоло фарзандону набераҳои С.Соҳибназаров дар ҷумҳурии Ўзбекистон беҳтарин кандакори чўб ҳисоб меёбанд ва ба унвонҳои баланд соҳиб шудаанд.

Солҳои аввали ҳукумати шўравӣ аз Самарқанд ба Тоҷикистон садҳо муаллимон ба кор фиристода шудаанд. Афсўс, ки то ҳол дар бораи онҳо ягон асари публисистӣ ё бадеӣ навишта ва чоп нагардидааст. Аз ин бобат нависанда Насим Раҷабов огоҳии бештаре доштанд ва ман чанд бор ба эшон гуфтаам, ки дар ин мавзўъ қиссае нависанд. Ҳоло намедонам, ки маводе гирд овардаанд ё не.

Китоби дуюми Ҳамза Ҷўра «Алломаҳо намемуранд» ном дорад ва аз очерку ҳикояҳо иборат аст.

Дар поёни китоб «Ангезаю андарзҳо» ном бобе ҳаст, ки дар он Ҳамза лавҳаҳои хурди ҳаётӣ навиштааст. Ва аз онҳо «Фишор» ном лавҳаро пешниҳод мекунам, ки хонанда аз сабки ў огоҳӣ ёбад.

«ФИШОР»

Аз давраи наврасӣ маҷрои зиндагӣ маро фишор дод. Ҷуссаи хурдакак дошта бошам ҳам, аз паси меҳнати сиёҳ мешудам, мардикорӣ мекардам. Баъди ба воя расидан, соҳиби фарзанду оила гаштанам ҳам, офтоби бахт ба рўям нахандид. Писарам дар сафари Русия рафту ба дасти нобакорон афтида, ба азоб монд. Тўҳмат заданд ба ў, лаънатиҳо. Ба сафедиҳои мўи сарам боз торҳои зиёди сафед зам гардид. Ба рўям ожангҳои нав пайдо шуданд. Ҷигарбандаро ба хотир орам дарун-дарун мегирям. Дилам сўзиш мекунад, чунон месўзад, ки қариб оташ гирад. Аммо инро ба касе намегўям, ҳатто ба ҳамсари меҳрубонам маълум намекунам. Бигузор, танҳо дили сарсахти ман бирён шавад, сўзад,ҷинҷак гардад!

Маҷрои зиндагӣ маро фишор медиҳад. Чанд сол аст, ки аксарият ҷавонмардон аз паи эҳтиёҷи зиндагӣ баҳри мардикорӣ ба мамлакатҳои хориҷа, ба сафари шаҳрҳои дур мераванд. Хурсанд мешавам, ки бисёри онҳо оилаашонро обод мекунанд. Баҳри тарбияву парвариши фарзандон худро ба дами теғу табар мезананд. Қасру кўшк ва ҳавлию ҳарамҳои боҳашам месозанд. Аммо гоҳ-гоҳ аз ин ё он мавзеъ овози доду навҳа баланд мешавад, ки аз Курия, Амрико, Русия, Португалия, Исроил, Ҷопон ё дигар шаҳрҳо ҷасади беҷони ин ё он ҷавонмардеро овардаанд. Дилам реш мезанад ба ин ҷавони раҳматӣ, ки баҳри зиндагӣ берун аз хоки Ватан ғарибу танҳо шаҳди марг чашидааст. Ҷавонзанҳои зебову фарзандон дар фироқи онҳо навҳаву шеван карда хун мегирянд.

Аз маҳаллаи ҳамсоя наварўсе ба Аморати Араб рафта, бо айби фоҳишагӣ шаш моҳ зиндонӣ шуда баргашт. Шавҳари ҷавонаш аз ин шармандагӣ обу адо шуд ва тарки хонаю ҷой кард. Ҳоло дар кўчаю пасткўчаҳо май нўшида чун девонагон сар-сарӣ мегардад. Ҳар гоҳ ўро мебинам, дилам пора-пора мешавад аз тақдираш, аз беҳудаву бемазмун гузаштани умри ҷавонаш.

Тобишҳои зиндагӣ маро фишор медиҳанд. Рафиқонам гўшзадам мекунанд, ки давраи пирӣ расида истодааст. Аммо чаро онҳо ин қадар саҳлона хулоса мебароранд? Наход сафедии мўй нишона аз пирӣ, бошад? Охир ҳаёт танҳо аз хушиву хурсандиҳо иборат нест? Дили ман ҳамон ҷавонона метапад. Ба туғён меояд дили садпораи ман. Чунон туғён мекунад, ки баъзан гўё ҳатто дар сандуқи худаш намеғунҷад. Ҳамон ҷўш мезанаду ҷўш, ин дили бечораву бузурги ман ва аз қаъраш нидо меояд. Бо ҳаёт мубориза бояд бурд! Охир Яздони пок ба бандагонаш хурсандию хафагӣ, пастию баландӣ, сафедию сиёҳӣ, талхию ширинӣ, некию бадиро дода, имтиҳон мекунад, ки оё ба ин санҷишҳо шукрона мегўяд ё на?

Маро зиндагӣ мефишорад, аммо ба ҳар рўзи атокардаи Худованди меҳрубон шукри беҳад мегўям. Ва то даме, ки ин дили пуртуғёну шўридаи ман дар тапиш аст, бо ҳаёт мубориза мебарам. Набояд рўҳафтода шуд. Охир мазмуни умри инсонӣ низ ҳамин аст!

понедельник, 22 сентября 2008 г.

Ибтикори Масъуди Миршоҳӣ


Раиси Бунёди Рўдакӣ дар Фаронса доктор Масъуди Миршоҳӣ паи ҳам корҳои хайреро анҷом медиҳад, ки мондагор дар сафҳаи торихи фарҳанги форсизабонон хоҳад буд.

Инак китоби наве, ки ба хати форсист ва аз шеърҳои бонувони шоири Ўзбекистон асту Миршоҳӣ таҳия намуда ва Нашриёти «Ховарон» дар Фаронса нашр кардааст, ба дасти камина низ расид. Маҷмўаи мазкур «Дурри дарӣ дар Самарқанду Бухоро» (Шеърҳои занони тоҷик дар Ўзбекистон) ном дошта ба он доктор Миршоҳӣ сарсухан навиштааст. Сипас мақолаи профессори донишгоҳи Самарқанд Садрӣ Саъдиев «Вазъи забон ва адаби форсии тоҷикӣ дар Ўзбекистон» ҷой дода шудааст.

Дар китоб намунаҳо аз ашъори Ҳадя, Башорат, Зебунисои Тоҳириён, Маҳбуба Неъматзода, Саида Камолова, Садорат Аюбҷонова, Музаффара Рустамова, Фаҳима Содиқ, Матлубаи Шоалӣ, Парисо, Шаҳзодаи Самарқандӣ, Дилрабо Насимӣ, Дилшодаи Фарҳодзод, Манзура Ҷўраева, Марям Ёдгорова оварда шудаанд.

Хонандаи форсизабони хориҷӣ аз забони шеърҳои ин бонувони ўзбекистонӣ пай хоҳад бурд, ки вазъи забон дар ин кишвар чӣ ҳоле дорад.

Ба доктор Масъуди Миршоҳӣ барои чунин кори хайр барои дастгирии адибаҳои тоҷики Ўзбекистон изҳори миннатдорӣ мекунем.

Кош ин ташаббуси эшон дар Тоҷикистон идома меёфт ва чунин маҷмўа бо иловаи осори бонувони достоннавис ба сирилик низ ба чоп мерасид.

«Оҳангҳои Самарқанд»


Адаш Истад (яъне камина) бехабар мондааст, ки моҳи июни соли 2007 як маҷмўаи назму насру намоишномаҳояш аз ҷониби нашриёти «Адиб»-и Тоҷикистон таҳти унвони «Оҳангҳои Самарқанд» ба табъ расида будааст.

Як нусхаи ин китоб бо меҳрубонии Баҳори Хуррамзод (ташаккури зиёде бар ў!) ба дасти камина расид.

Ба раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон Меҳмон Бахтӣ, ба мудири нашриёт Ато Ҳамдам, ба муҳарири китоб Муҳиддин Хоҷаев ва дигар азизоне, ки дар ғоиби камина барои нашри ин китоб аз ҳисоби маблағи ҷудокардаи Раиси ҷумҳури фарҳангдўсти Тоҷикистон заҳмат ба харҷ додаанд, сипосгузорам.

Танҳо дар поёни китоб «Гулчини осор» навиштаанд, ки ин тавр нест. Дар ин китоб танҳо намунаҳо аз осори 15 соли охир дар Самарқанд таълиф намудаам оварда шудааст.

вторник, 9 сентября 2008 г.

Китоби нави Ҷаъфари Муҳаммад

Шеърҳои Ҷаъфари Муҳаммади Тирмизӣ чанд сол аст, ки мухлисони назми форсиро фараҳовар аст.

Китобҳои ў «Чашми борон» (Тирмиз, 1997), «Мижгони офтоб» (Душанбе, 1999) ва «Тулўъи сабзи ранг» (Тошканд, 2003) аз тавлиди шоири ҳақиқӣ мужда дода буданд.

Соли 2007 дар Қоҳира рисолаи илмии донишманди мисрӣ Маҳмуд Салома Аловӣ бо номи «Шеъри муосири форсии тоҷикӣ дар Ўзбекистон: Дар мисоли шеъри Ҷаъфари Муҳаммади Тирмизӣ» ба чоп расид.

Ҷаъфари Муҳаммад ба Самарқанд ба ҷашни Одамушшуаро Рўдакӣ омада буд ва хабар дод, ки бароям китоби тозанашри худро овардааст. Ин китоби шеърҳои ў «Таҷаллӣ» ном дошта воқеан ҳам таҷаллии дили шоиронаи ўст.

Дўстам Ҷумъа Ҳамроҳ ба ин китоб сарсухани пур аз меҳру муҳаббат нависта кўшидааст, ки паҳлуҳои эҷоди ўро амиқтар дарк намояд. Ин сатрҳо хулосаи навиштаҳои ўст: «Шеъри Ҷаъфар аз ҳафт пушти шоирони порсигўй бўй мебарад. Ба ифодаи дигар, вай он қадар суннатгарост, ки ҳамон қадар навпардоз аст.» Хеле афсус, ки адабиётшиносони Тоҷикистон ҳоло ба шеърҳои Ҷаъфар баҳои ҳаққонӣ надодаанд. Ў дар шеъре чунин байт дорад:

Ба кўру кар чӣ мегўӣ, ба қулфи дар чӣ мегўӣ?
Ки аз равзан чу нуре бардамидему намедонанд.

Акнун як шеърро аз ин маҷмўаи тозаи Ҷаъфари Муҳаммад ба шумо пешниҳод мекунам ва ба ин шоири хушқалам комёбиҳои нави эҷодӣ мехоҳам.

ФАСЛИ ФОСИЛА

Дар миёни Ману Ту фосила ҳаст
Ва чӣ як фосилаи зебое!
Ва дар ин дурии наздик
Як самимияти шаффоф ба лабҳои Ту ошиқ шудааст.

Ман ба бозор шудам
Ва ба олуи лабони Ту харидор шудам.
Сабадам холӣ буд
Ва ду ҷайбам зи сабад холитар.

Ва чи як бозоре:
На фурўше,
На хариде.
Боз ҳам бо сабади холии худ баргаштам.
Чашми олуси фурўшандазани арбадаҷў
Бо тамасхур зи паси сояи дарвешии ман мелағзид.

Дили шаб буд.
Мани танҳо,
Тани танҳо
Ба суроғи дили гумкардаи худ афтодам.
Ҳама ҷоро таку рў кардаму ҷустам:
На пайе буду на Ҳайдар!

Ва ба дар қулф задам аз берун,
Дохили қулф калидам бишкаст.

Ҳама ҷо сокит буд,
Ҳама ҷо холии холӣ,
Ба ҷуз аз ҷайби сарам, ки ба сиёҳии шаби танҳоӣ
Пур шуда буд.

Ногаҳон рўшан шуд,
Осмон як кафи тифл
Ва ба он суръати анбўҳ, ки аз мавҷу садо бартар буд,
Рўшанӣ вусъат ёфт.
Осмон синаи худро бидарид.
Дили худро бишикофт.

Дар нигоҳи мутааҷҷибшудаам акси само бозӣ кард.
Нур бар жарфтарин нуқтаи афлок расид.
Осмон нозе кард:
Малакут пайдо буд,
Ҷабарут болотар.

Нигаҳи гунги ман аз пардаи қудси малакут боло рафт.
Нақшҳое дид:
На ба насху на ба таълиқ,
На ба сулсу на ба кўфиву шикаста,
На ба ислимӣ шабоҳат дошт.
Аз ҳама шаклу сифат,
Аз ҳама рангу намо,
В-аз ҳама вижагиҳое, ки дар азҳони башар меғунҷад,
Орӣ буд.

Нақшҳо
Лойиҳа буданд, ки собит шуда дар илми Худо,
Нақшҳо
Лойиҳаи ҳастии мо,
Ҳастии «Ло» буданд.

Ва дар ин вусъати пурнур, ки аз кавну макон берун буд
Ҷабарут пайдо шуд.
Ва садоҳои ғарибе, ки ба асвоти лисонҳо:
Арабӣ, форсиву туркӣ шабоҳот дошт
Гўшу руҳам бинавохт.

Ҷабарут мавҷе зад:
Бонге шаффофтар аз ҳарфу ҳиҷо,
Софтар аз савту садо
Ҷорӣ шуд:
«О-йи-на!»

Ва нигоҳам ба оқиб баргашт.
Дид: дили гумшудаи ман ба суроғи қафаси
синаи ман меояд!...
Аз сапеда ҳама ҷо пур шуда буд…

Ман дубора сари бозор шудам.
Ҳама мехост, ки колои худ арзонӣ диҳад,
Ман ба олуи лабони Ту харидор шудам.
Ҳама дороии худро, ки ба ҷуз сояи танҳоӣ набуд,
Пеши Ту рехтаму мева талабгор шудам.

Сабадам пур шуд аз олуи лаби фосилаҳо
Ки миёни Ману Ту ҷорӣ буд.
Ва нигоҳи зани бозор паси сояи доройии Ман лағзе хўрд.

Дар миёни Ману Ту фосила ҳаст
Ва чи як фосилаи ширине!...