вторник, 1 июля 2008 г.

Таъбири хоби ман чист?

(Аз «Хобнома»-е, ки Мавлоно Мушфиқӣ барои хоҷа Насриддин таълиф кардаанд)

ГАРДАН. Агар дар хоб гардани дилбари нозанинеро бинед, донед, ки хатаре ба гардани худатон таҳдид мекунад, яъне маъшуқаи наве ба гардани шумо савор мешавад, агар ў донишҷў бошад, ба ҷои ў рисолаи дипломӣ хоҳед навишт.
Агар гардани ғафсу сиёҳи мардро бинед, сардоратон ба шумо илова ба вазифаатон кореро мефармояд, ки барои иҷрои он танҳо ҳамин хел гардани ғавси сиёҳ лозим.

ДУРЎҒ. Агар хоб бинед, ки дурўғгўй шудаед ё дар мусобиқаи муҳоботчиёну дурўғгўйён ширкат меварзед, бидонед, ки ҳатман рўзноманигор ё шореҳи сиёсии замони рукудро дучор хоҳед омад.

ГЕСЎ. Агар гесўи нозанинеро хоб бинед, ҳушёр бошед, ки доме дар пеш аст. Агар гесў рост бошад, раҳо меёбед, агар каҷ бошад, ҳатман ба чангаш меафтед.

ГЎСФАНДОН. Агар рамаи гўсфандонеро хоб бинед, ки гург чўпонӣ мекунад ва шумо барои кандани пўсти гўсфандии гург талош доред, донед, ки узви ягон созмони ғайрирасмӣ мешавед.

ГУНГ. Дар хоб дидани гунг маънои онро дорад, ки боз чанд рўз радиою телевизори шумо кор нахоҳад кард.

ГЎШИ СУРХ. Агар дар хоб гўши сурхро бинед, рўзона дар ҷои кор ғайбати касеро мешунавед ва ё шуморо ғайбат хоҳанд кард. Бинии сурхро бинед, садта қултимисин мезанед, чашми сурхро бинед, ба ғазаби сардор гирифтор мешавед. Дар ҳолати охирин маслиҳат медиҳам, ки он рўз ба чашми сардор нанамоед.

ТАХТАВУ ТИРАК. Агар тахтаву тиракро хоб бинед, он рўз шумо ба завҷаатон танҳо суханҳои хуш гўеду мум барин мулоиму асал барин ширин шавед, вагарна бо тирак шаттае ба калла мехўред ва ё ки янга шуморо чалпак карда, дар тобаи суханҳои ҷонсўз бирён мекунад.

ХОМЎШАК. Агар хомўшаки нарро хоб бинед, рўзи дигар коратон барор мегирад. Агар хомўшаки дар хоб дидаатон мода бошад, коратон барор намегирад. Оиди гунҷишк ва шапарак ва кайк низ ҳамчунин.

ЗАН. Агар хоб бинед, ки занатон бо табар ё калтак роҳи шуморо мепояд, он рўз ба назди маъшуқаатон наравед, ки хатаре шуморо интизор аст.

САРДОР. Агар дар хобатон сардорро бинед, кўшиш кунед, ки зуд бедор шавед, вагарна ба шумо ё кореро мефармояд ё барои ягон хатои чанд ҳафта пеш кардаатон сарзаниш намуда, кайфи хобро тамоман аз саратон мепарронад.

ШЎРБО. Агар дар хобатон бубинед, ки шўрбо ё таоми ошхонаҳои чиркини шаҳри моро хўрдаед, зуд бедор шаведу доруи дарди шикам хўред, дар акси ҳол он таомҳои дар хоб дидаатон шуморо шикамдард мекунад.

Авҷи хурофотпарастӣ

Ин ҳаҷвияро кай навиштаам ва ба идораи «Овози тоҷик» кай фиристодаам дар ёдам намондааст. Онро 18 июни с.2008 «Овози тоҷик» чоп намуда аст. Ба ёд овардам, ки ман ҳам замоне аҳёнан ҳикояҳои ҳаҷвӣ менавиштам ва ба ин тарз муносибати худро ба рўйдодҳо дар ҷомеа изҳор менамудам. Ин ҳаҷвия як навъ аксуламале буд зидди таъбирномаҳои мунаҷҷимӣ, ки газетаву телевизионро замоне пур карда буд ва мардуми гўлу сода ба онҳо бавар мекарданд. Дар Ўзбекистон ҳоло теъдоди он хеле кам шудааст.

Вақте ки Иттиҳоди шўравӣ пош хўрду мафкура ва идеалҳои он бе муттако бимонд, дар мафкураи мардуми ба ин ғояҳо бовардошта ва бовари худро гумкарда як холигӣ ё вакуум ба вуҷуд омад. Фолбину мунаҷҷимҳо зуд пай бурданд, ки майдон холист, вақти саодату зафари онҳо фаро расид. Ҳурофот авҷ гирифт. Он ба саҳифаи рўзномаҳои бонуфуз ва ҷиддӣ роҳ ёфт ва телевизион низ. Дигар касе аз мафкураи материалистӣ, ки решаҳояш бар илми замонавӣ устувор буд, ёд намекард. Дар авҷи хурофотпарастӣ донишманде, ки оиди ҷину деву пари дар мафкураи тоҷикон рисолаи илмӣ навишта буд, дуохону экстрасенси инҳоро аз сари бемор дур кунанда табдил ёфт.

Акнун мардум тадриҷан ҳис карда истодаанд, ки хурофот чист. Ба зиёрати мазорҳо рафта аз рўҳи шайху авлиёҳо мадад хостан кам мешавад.

Боз асри компютерҳои пуриқтидор, кашфиётҳои кайҳонӣ нуфузи худро намоён мекунад.

Бояд акнун биандешем, ки то ба кадом дараҷа хурофот ба шуури ҷомеъаи тоҷикон реша давондааст ва он чӣ шаклҳое дорад? Муқаддасоти дурўғин магар як навъи хуруфот нест?

Нонро бўсида ба чашм молидан магар як навъи парастиши он, як навъи хуруфот нест?

Ба мазор латта баста ният кардан магар хуруфот нест?

Хуруфот он қадар зиёд аст, ки фарди оддӣ онро аз дагар падидаҳои ростин фарқ карда наметавонад ва баъзеро автоматӣ иҷро мекунад. Масалан, вақти аз ҷой хестан мегўяд: «Ё пирам!» ба маънои «пирам, мадад бикун!». Ҳол он ки дасти пири тариқатеро нагирифтааст ва ҳоло аз рўҳи кадомӣ мадад мехоҳад маълум нест. Дини ислом низ аз аввал бо хурофот мубориза карда меояд.

Асри интернет ва мавҷудияти хурофот. Аҷаб тозоде!

Комментариев нет: