воскресенье, 29 июня 2008 г.

Бесавод кист?

Фолклоршиносони тоҷик даъво доранд, ки дар офариниши адабиёти шифоҳӣ ҳама табақаи мардум, аз ҷумла қисми босаводи он иштирок кардааст ва фикри камина оиди эҷоди асосан мардуми бесавод будани фолклор бепоя аст.
Хуб, фараз кардем, ки чанд фоиз мардуми босавод низ иштирок кардааст, аммо ин далел бар он шуда наметавонад, ки фолклорро эҷоди саводнокон шуморем. Саводнокон бо қалам ба қоғаз фикри худро навишта метавонанд, чи латифа чи зарбулмасал ақалан ба дафтарчаи киссагӣ навишта ба он шакли хаттӣ мебахшанд.
Дар ин замоне, ки омўзгорони босавод ва баистеъдод ба маоши кам қаноат накарда (касе, ки қаноат карда бошад қаҳрамони миллат бояд шумурд) ба дигар кишварҳо ба мардикорӣ ё корҳои ба ихтисосашон номувофиқ банд шудаанд, дар мактабҳо асосан бонувони омўзгор кор мекунанд. Чанд тан мардон низ ҳастанд, ки эҳтимол барои билети ҳавопаймо пул наёфтаанд ва ё сабабҳои ҷиддӣ доранд, ки ба кишварҳои дигар рафта наметавонанд.
Савияи дониши ин чанд нафар баробар нест. Ҳастанд дар байнашон тоифае, ки дар ин латифаи халқӣ ҳаҷв мешавад.

Ман чандсола?
Муаллим ба дарс даромада пурсид:
–Ку, кӣ мегўяд ман чанд сол дорам?
–Чил!
–Не, наёфтӣ!
–Сӣ! Шаст!
–Не наёфтӣ?
Як талаба аз қатори оқиб даст бардошта гуфт: - Муаллим, ман медонам шумо чанд сол доред?
–Хўш, хўш, канӣ бигўй?
–Шумо панҷоҳ сол доред!
–Ў, афлотуне, чӣ хел ёфтӣ?
Бисёр осон. Аком 25 сол дорад. Падарам ҳар рўз ўро «мур ту нимҷиннӣ - мур ту нимҷиннӣ» гуфта мезад. Ман он рақамро ба ду зарб задам.
Маълум, ки ҳамин латифа эҷоди он муаллимони босавод ва боистеъдод аст, ки имрўзҳо онҳоро рўзгор ба мардикорӣ маҷбур кардааст.

Комментариев нет: